เปิดสูตรฟื้นฟูเศรษฐกิจไทย  (ตอนจบ)

ภายใต้สถานการณ์โรคระบาด    โควิด-๑๙ 

โดย ศ.ดร.กิตติ ลิ่มสกุล นักวิชาการอิสระ นักเศรษฐมิติชื่อดังระดับโลก อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยหลายสิบปีก่อน   และอาจารย์บรรยายในคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยไซตามะ ประเทศญี่ปุ่น  ได้รับความน่าเชื่อถือและการยอมรับในแวดวงเศรษฐศาสตร์ว่า มีความเชี่ยวชาญด้านเศรษฐมิติที่หาตัวจับยาก และมีผลงานระดับโลก

(ต่อจากตอนที่2)

๔. ภาพเหตุการณ์ในอนาคต

            โลกหลังโควิด๑๙ คงจะเปลี่ยนไปสู่ “มรรควิถีใหม่” ทางเศรษฐกิจและสังคม (new normal) กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่ต้องการ  การเกี่ยวข้องระหว่างปัจเจกบุคคล การรวมกลุ่ม การเป็นเครือข่าย ที่นำไปสู่การปรับตัวของระบบความต้องการสินค้าและบริการที่เปลี่ยนไป

              จากเดิมที่ผู้บริโภคเคยมีการสัมผัสตรงกับทางเลือกของสินค้าและบริการในระบบการค้าปลีกดั่งเดิมสู่การบริโภคสมัยใหม่ ผ่านระบบการตลาดแบบใหม่ที่เปลี่ยนแปลงของระบบซื้อขายผ่านห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่ การขายของริมถนน การเข้าบาร์ และ ผับ การเข้ายิม การปฎิสัมพันธ์ทางกีฬา คอนเสิร์ต และการแสดง ฯลฯ สู่การไม่สัมผัสตรงกับตัวสินค้าและบริการสู่การสัมผัสต่อสินค้าและบริการเสมือนจริงก่อนเพื่อตัดสินใจ ก่อนจ่ายเงินเพื่อการบริโภคจริง

            ระบบการผลิตในโรงงานหัตถะอุตสาหกรรม การเดินทาง และตลอดจน ระบบการอยู่อาศัย ในภาคเมืองและชนบทจะส่งผลต่อการจ้างงาน ตลาดแรงงาน และ อุปทานแรงงานที่ต่างไปจากเดิม

            สิ่งที่เป็นประเด็นเฉพาะหน้าคือ การมีอุปทานห้องพักส่วนเกินในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวและบริการที่มีจำนวนเสนอขายมากกว่าผู้รับบริการที่เป็นนักท่องเที่ยวระหว่างประเทศที่ลดลงจนเกิดวิกฤตและมีความไม่แน่นอนว่าจะฟื้นตัวหรือไม่ภายในหนึ่งถึงสองปีข้างหน้า(หากไม่มีวัคซีน)และรูปแบบจะเปลี่ยนไปอย่างไร จากท่องเที่ยวแบบกลุ่ม มาเป็นแบบส่วนบุคคล (Foreign Individual Tourists) หรือไม่ และมากน้อยเพียงใด มีความสามารถในการจ่ายมากน้อยเพียงใด

          แต่แน่ๆ  คือ จำนวนนักท่องเที่ยวระหว่างประเทศจะต้องลดจำนวนลงอย่างมีนัยสำคัญเนื่องจากเศรษฐกิจโลกไม่ฟื้นตัว  

           ประเด็นสำคัญในสาขาท่องเที่ยวและการบริการคือ มรรควิถีใหม่  การเว้นระยะห่างทางสังคมและกายภาพที่เป็นข้อบังคับทั่วไป ระหว่างผู้รับบริการและผู้ให้บริการ ที่ส่งผลให้ต้นทุนการค้า (trade cost) สูงขึ้น การลงทุนแบบเดิมในการค้าส่ง-ปลีก ไม่คุ้มค่าเพราะอัตรากำไรของการลงทุนต่อพื้นที่ขายลดลง

 ๔.๑ มาตรการเยียวยาของภาครัฐ จะชดเชยการหดตัว

ทางเศรษฐกิจได้หรือไม่?

            มาตรการรัฐฯนำเงินที่มีอยู่ในคลังจนเกือบหมดตัวฯ มาพยุงชีวิตคนจนในเมือง(ไม่ทั่วถึงและสับสน)  เกษตรกร (เฉพาะบางส่วน) คนตกงานในระบบประกันสังคมฯ (การจ่ายที่ล่าช้า) แบบกระท่อนกระแท่นและรัฐบาลเสียหน้า แม้กระทรวงการคลัง และ รัฐมนตรีต้องรับคำตำหนิอย่างหนัก แต่จริงๆแล้วควรโทษความผิดพลาดรัฐบาลที่ปิดน่านฟ้าช้าเกินไป และเชื่อคำแนะนำของแพทย์บางกลุ่ม ในการปิดเมืองที่กะทันหัน จนคนแห่เดินทางออกต่างจังหวัด และกลัวว่าจะนำเชื้อไปสู่หมู่บ้านปลายทาง    

        แต่โชคดีที่ อาสาสมัครสาธารสุขในท้องถิ่น สามารถเข้าไปจัดการได้ทันเวลาจนเชื้อหยุดแพร่กระจาย! 

        การออกพระราชกำหนดปิดธุรกิจ ปิดเมือง ห้ามการเดินทางข้ามจังหวัด  และ เคอร์ฟิว ฯ หากประมาณอย่างหยาบการปิดเมืองทำให้การบริโภคลดลง^[1]  เท่ากับสามแสนล้านต่อ ๑ เดือนของการปิดเมือง (เมษายน ๒๐๒๐)  หากปิดเมืองต่อไปถึงสิ้นเดือนพฤษภาคมการบริโภคจะลดลงเท่ากับ หกแสนล้านบาท^[2] จึงไม่แปลกใจว่า ทำไมทุกคนที่มีสติเป็นปรกติจะไม่พอใจนายแพทย์โฆษก ศูนย์บริหารโควิด๑๙ ฯ (ศ.บ.ค.) ที่มักจะพูดนอกเรื่องและมักจะเทศนาสั่งสอนประชาชนทุกวันๆ จนน่าเบื่อ

            คำถามที่ว่า รัฐฯ ถังแตกจากการที่มีรายรับภาษีไม่พอ เพราะเศรษฐกิจส่วนรวมเกิดการหดตัวจริงหรือไม่???

           คิดง่ายๆหากตัวทวีคูณจากการที่อุปสงค์ต่อการบริโภครวมเท่ากับ ๔ เท่า ดังนั้น การลดลงของการบริโภค หนึ่งบาทจะทำให้การผลิตรวมลดลง สี่เท่าเช่นกันเป็นอย่างน้อย ผลคือการจ้างงานของภาคการผลิตและบริการเอกชนจะลดลง แรงงานที่ตกงานทำให้เกิดการหดตัวรุนแรงมากขึ้นและหากรัฐบาลไม่สามารถเยียวยาได้พอเพียงทั่วถึงและทันเวลาแล้วน่าจะทำให้เศรษฐกิจยิ่งหดตัวอย่างน่าห่วง

               เช่น สมมุติว่ารัฐบาล โอนเงิน รวมๆ ๕,๐๐๐ บาท ต่อเดือนแก่ คนไทย รวมทุกอาชีพ ๑๕-๒๐ ล้านคนคิดเป็นเงินที่โอน ๗๕,๐๐๐ ล้านบาท ถึง ๑๐๐,๐๐๐ ล้านบาท ต่อเดือน ซึ่งน้อยเกินกว่าจะดึงให้การหดตัวฟื้นคืนมา เทียบกับการหดตัวของการบริโภคจากการตกงานและไม่มีรายได้ และเนื่องจากรัฐฯถังแตก รัฐบาลไม่น่าสามารถทำการโอนรอบที่สองได้ หากเกิดอะไรขึ้น

       (พรก.ทำให้วงจรเศรษฐกิจยามกลางคืนเมืองท่องเที่ยว ตกอยู่ในความเงียบสงัด)

๔.๑.๑ การฟื้นฟูเศรษฐกิจจากนี้มีทางออกหรือไม่

            รัฐบาลเลือกที่จะออก พระราชกำหนดการกู้เงิน ๑.๙ ล้านๆ โดยไม่ขอความคิดเห็นจากสาธารณะและรัฐสภาฯ  

            ในประเด็นคือ ๑) จำนวนการก่อหนี้สาธารณะนี้พอที่จะเสริมแก้ไขปัญหาการเยียวยาหรือไม่ หากมีภาระการเยียวยาเพิ่มหรือยังหลงเหลืออีก การระดมทุนจำนวนนี้จะพอต่อการฟื้นฟูเศรษฐกิจมหภาคที่หดตัวดังกล่าวข้างต้นหรือไม่ ในการดึงให้อัตราการเจริญเติบโต ที่หดตัวติดลบ ราวๆ ร้อยละ ๖ ให้ติดลบน้อยลงให้ได้ จะทำได้หรือไม่ ในปี ๒๐๒๐/๒๐๒๑ (การที่ต้องพยุงระบบสถาบันการเงิน เนื่องจากพันธบัตรเอกชนจะครบกำหนดการไถ่ถอน  ธนาคารแห่งประเทศไทยประมาณไว้ที่ ๔๐๐,๐๐๐ ล้านบาท เพื่อสร้างเสถียรภาพ จะมีผลต่อระบบเศรษฐกิจจริงมากน้อยเพียงใดก็ยากคาดเดาหากเศรษฐกิจยังจมดิ่ง)

            การกู้เงิน เพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจมหภาคคงต้องนำไปลงทุนทางตรงโดยผ่านการใช้จ่ายของรัฐบาลกลาง (ดูคำจำกัดความที่เชิงอรรถ ๑) ที่ร้อยละ ๘๐ คือรายจ่ายประจำ ดังนั้น  รัฐบาลจึงต้องใช้เงินกู้นี้ให้แตกต่างจากการใช้จ่ายเพื่อลงทุนภาครัฐฯ  ในภาวะปรกติ (ร้อย ๒๐ ของงบประมาณ ) เพื่อทดแทนการลงทุนรวมของภาคเอกชน ในภาวะปรกติ  (การลงทุนภาครัฐรวมเอกชน เท่ากับ ๓.๗ ล้านๆ บาทในปี ๒๕๑๘) เช่น หากในภาวะปรกติภาครัฐฯลงทุนร้อยละ๒๐ ของ ๒.๖๔ ล้านๆบาทหรือ ๕๒๘,๐๐๐ ล้านบาทต่อปี การกู้เงินในภาวะวิกฤตนี้ก็น่าจะใช้จ่ายเพื่อการลงทุน สองเท่าในภาวะปรกติหรือ ๑.๐๕๖ ล้านๆบาทเป็นต้น ซึ่งอย่างน้อยก็ทดแทนการลงทุนของภาคเอกชนได้ระดับหนึ่ง แม้ไม่มาก เพราะเอกชนไม่กล้าลงทุนหากรัฐฯ ไม่ชี้นำการใช้จ่าย

           ผมจึงอยากให้ท่านนายกรัฐมนตรีในฐานะหัวหน้าทีมเศรษฐกิจใช้หลักวิชาดังกล่าว กำหนดขนาดและทิศทางของแผนการใช้เงินกู้เพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจ ที่ขณะนี้ยังไม่ชัดเจนว่า  ส่วนไหนเป็นเพื่อการกระตุ้นการใช้จ่ายระดับมหภาค ส่วนใดเพื่อเศรษฐกิจระดับสาขา

           การกระตุ้นในระดับมหภาค  สามารถทำได้โดยการจ้างงานในชนบทและภาคเมือง โดยรัฐบาลให้บุคคลที่สามเป็นผู้ประเมินจากภายนอกเพื่อนำเสนอการวัดผลผลิต-ผลได้-ผลกระทบ  (Output Outcome and Impact) ที่เป็นกลาง  สมมุติว่าตัวทวีคูณ เท่ากับสามถึงสี่เท่า ผลผลิตประชาชาติฯ ของระบบเศรษฐกิจมหภาคน่าจะขยายตัวเพิ่มเป็น  ๓-๔ ล้านล้านบาท ในหนึ่งปีครึ่ง และอาจจะพอดีที่มีการนำวัคซีนมาฉีดให้กับประชากรโลกได้  (หวังว่า) ประเทศของเราก็จะสามารถเข้าสู่การเจริญเติบโตแบบปรกติต่อไป  รัฐฯควรถอยออกมาและให้การลงทุนเป็นภารกิจปรกติของภาคเอกชน ต่อไป

     (เศรษฐกิจที่หดตัวอย่างหนักคนตกงาน โรงทานจึงเป็นอีกที่พึ่งของคนไทยเวลานี้)

๔.๒ การฟื้นฟูในระดับสาขาการผลิตจะเน้น

ยุทธศาสตร์เรียงลำดับสาขาใดก่อนหลัง (Strategic

Sector)

            การฟื้นฟูเศรษฐกิจไทย คงจะต้องเน้นนโยบายเศรษฐกิจที่สร้างความสมดุลระหว่างภาคเมืองและชนบท ที่ต้องหางานให้คนตกงาน สามล้านคนในเมืองกลับมาทำงานมีรายได้ และ ชีวิตปกติ   ให้แรงงานตกงานสี่ล้านคนในภาคชนบทที่ทำงานต่ำกว่าระดับปกติสามารถกลับมามีกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ที่เต็มศักยภาพที่ก่อให้เกิดรายได้ที่เป็นตัวเงินสดเพียงพอต่อการบริโภคของครอบครัว

          หากรัฐบาลกู้เงิน ๑.๙ ล้านๆบาท ต้องพิจารณาสาขาการผลิต  เรียงลำดับโดยเน้นการแก้ปัญหาการตกงานทางตรงทางอ้อมในสาขาที่หดตัวรุนแรงตามลำดับ ดังนี้ ๑)การเข้าแก้ปัญหาการว่างงานในภาคการบริการภายในประเทศ ภาคบริการด้านการท่องเที่ยวทั้งในประเทศและระหว่างประเทศ ที่หดตัวอย่างรุนแรง ๒) ภาคการผลิต โดยเฉพาะอุตสาหกรรมขนาดกลาง-ย่อม ๓) ภาคเกษตร ที่กำลังอ่อนแรง ทั้งๆที่เป็น สาขายุทธศาสตร์ในการฟื้นตัวสู่การผลิตวัตถุดิบการเกษตรเพื่อผลิตอาหารในฐานะเป็นครัวโลก ในขณะที่ประเทศอื่นๆกำลังอ่อนแอในด้านนี้ การเน้นสามสาขานี้เป็นหัวหอกเพื่อดึงให้สาขาอื่นเริ่มฟื้นตัวตาม

        กุญแจสำคัญ คือการการฉีดสภาพคล่องเข้าสู่ระบบการผลิตเพื่อให้ระบบการผลิตรักษาระดับการจ้างงานในภาคบริการ และภาคหัตถอุตสาหกรรม และการปรับโครงสร้างภาคเกษตรสู่การเป็นต้นน้ำของห่วงโซ่อุปทานตามมูลค่าของ “ครัวไทยสู่โลก” นั่นคือศักยภาพการผลิตของไทยจะรองรับด้วยอุปสงค์จากประเทศต่างๆที่กำลังฟื้นตัว

        การใช้เงินกู้เพื่อสร้างงาน ฟื้นฟูการจ้างงานรายสาขาทั้งภาคบริการฯและภาคการผลิตฯ  การปรับโครงสร้างภาคเกษตร หากมีแผนงาน-โครงการที่มีการวิเคราะห์ในระดับภาพรวมจนสามารถสร้างแผนงานโครงการที่สอดคล้องกันและกันอย่างเป็นระบบ  โดยมีเป้าหมายการปฎิบัติในภาคเศรษฐกิจรายสาขาดังกล่าวที่สอดคล้องกับการใช้เงินกู้เพื่อการสร้างงานในภาคชนบทในรูปแบบ การใช้จ่ายรวมของภาคสาธารณะเพื่อเศรษฐกิจมหภาค (Macroeconomic Public Investment) และเสริมการให้เงินอุดหนุนและให้เงินกู้ (grant and investment loan) เพื่อการเยียวยาผลกระทบของโควิด๑๙ และ การปรับโครงสร้างระยะกลาง-ยาว

   (คนหนุ่มสาววัยทำงานในเมืองจำนวนไม่น้อย เริ่มวางแผนมุ่งสู่ภาคการเกษตร)

            ประเด็นที่สำคัญคือการปรับโครงสร้างการผลิตของภาคการผลิตขนาดกลาง-ย่อม ให้ทันสมัย มีแรงงานที่สามารถปรับผลิตภาพที่สามารถใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่

             สาขาการผลิตและบริการที่รัฐบาลจำเป็นต้องใช้นโยบายแทรกแซงเพื่อปรับอุปทานส่วนเกิน (excess supply) ในภาคการก่อสร้างและอสังหาริมทรัพย์เป็นประเด็นเชิงนโยบาย แต่ไม่ใช่การแทรกแซงตลาด สาขาการผลิตนี้ระดมสร้างในช่วงก่อนเศรษฐกิจหดตัว ก่อนโควิด๑๙ โดยเฉพาะในภาคเมือง ที่พยายามรองรับการขยายตัวของความเป็นเมืองและตอบสนองต่อนโยบายการขยายโครงสร้างพื้นฐาน การเข้ามาของนักลงทุนต่างชาติ โดยเฉพาะคนจีน

              ประเด็นปัญหา คือหลังจากเกิดโควิด๑๙ อุปสงค์ที่หายไป รัฐบาลจะแสวงหาความต้องการนี้จากไหน เพื่อลดอุปทานส่วนเกินสำหรับที่อยู่อาศัยในราคาตลาดกลาง-ล่างทั่วประเทศ ในความเห็นของรายงานนี้ เนื่องจากรัฐฯมีนโยบายเพื่อรองรับผู้สูงอายุที่กำลังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ส่วนใหญ่เป็นผู้มีรายได้น้อยในเมือง-ชนบท  รัฐฯคงจะต้องพิจารณาหาบ้านและที่พักพิงสำหรับคนชราที่มีโครงสร้างเป็นชุมชนในแนวราบและแนวตั้ง การปรับสภาพให้เหมาะสมสำหรับการอยู่อาศัยและพักฟื้นสำหรับผู้สูงอายุโดยการเคหะแห่งชาติฯ และให้มีระบบการบริหารโดยบริษัทเอกชนและ/การบริหารโดยองค์กรเอกชนที่ไม่แสวงหากำไรน่าจะเป็นหลักของนโยบายประชากร

           การนำอุปทานส่วนเกินบางส่วนเข้าสู่ตลาดบ้านที่อยู่อาศัยในระดับราคาเหมาะสมต่อความสามารถ การผ่อนชำระ (housing affordability and mortgage monthly payment) รัฐฯอาจใช้เงินกู้ที่กำลังจะก่อหนี้  บางส่วนเพื่อนโยบายสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ  เสริมการออม ที่ตัวเองผ่อนชำระร่วมกับการอุดหนุนของภาครัฐฯ ผ่านธนาคารอาคารสงเคราะห์และธนาคารพาณิชย์ ทั่วไปที่สนใจ เพื่อใช้เงินกู้โควิด๑๙ แก้ปัญหาความเสี่ยงที่ธนาคารและสถาบันการเงิน ที่ปฏิเสธการปล่อยกู้เพื่อการผ่อนชำระ เนื่องจากมีความเสี่ยงและผู้กู้ไม่สามารถเข้าถึงแหล่งเงินกู้ได้ (สภาพที่แย่กว่า การเข้าถึงแหล่งเงินกู้ในกรณี ธุรกิจขนาดกลาง-ย่อมและผู้ประกอบการในสาขาการบริการต่างๆภายในประเทศและการบริการที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว)

          ดังนั้น  จึงเป็นภารกิจของกระทรวงการคลังที่จะใช้นโยบายการคลังเพื่อสังคมร่วมกับนโยบายการเงิน เพื่อลดความเสี่ยง  เพื่อเสริมภาระกิจการดูแลผู้สูงอายุของกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงมนุษย์

๕. การใช้นโยบายการเงินร่วมนโยบายการคลัง  นโยบายการประกันชีวิต เพื่อปรับอุปสงค์-อุปทาน ฯลฯ และการออกจากการแทรกแซง (exit strategies) ของภาครัฐฯ

            เพื่อให้ความเสี่ยงกระจายร่วมระหว่างกระทรวงการคลังผู้มีส่วนในการค้ำประกัน-สถาบันการเงินผู้ให้กู้-ธุรกิจในเป้าหมายที่กล่าวถึงข้างต้น ผมขอเสนอให้มีการนำเงินกู้จำนวนหนึ่ง (ที่ต้องคำนวณต่อไป) ใส่เข้าในระบบการเงิน-คลัง ดังนี้

           ๑) กระทรวงการคลัง-ธนาคารแห่งประเทศไทยและระบบสถาบันการเงินเอกชน  มีภารกิจในการประมาณขนาดเงินหมุนเวียนที่จำเป็นสำหรับการเข้าพยุงกิจการรายสาขาการบริการฯ การผลิตสินค้าบริการขนาดกลาง-ย่อม และเพื่อการจัดการอุปทานส่วนเกินในตลาดอสังหาริมทรัพย์

           ๒) นำเครื่องมือทางการคลังเช่นการประกันความเสี่ยงที่มีกฎหมายรองรับ ที่ไม่ผูกพันธ์กับกฎหมายการกำกับดูและระบบสถาบันการเงินของธนาคารแห่งประเทศไทย การใช้เครื่องมือทางการประกันความเสี่ยงนี้รองรับความเสี่ยงของการปล่อยสินเชื่อของสถาบันการเงินให้กับภาคธุรกิจ โดยเฉพาะผู้ประกอบการขนาดกลาง-ย่อม

            กระทรวงการคลัง  สร้างเครื่องมือทางการเชื่อมโยงเฉพาะกิจ (Special Purpose Vehicle) เพื่อลดความเสี่ยงของสถาบันการเงินเอกชนที่ต้องการปล่อยเครดิตให้ ภาคธุรกิจ ที่มีงบดุลบัญชีไม่พร้อมมากนัก และขาดสภาพคล่องเนื่องจากโควิด๑๙ ให้เข้าสู่แหล่งเงินกู้เพื่อเสริมสภาพคล่องได้ เสริมธุรกิจด้วยกลไกของสถาบันการเงิน เอกชนและกึ่งรัฐที่ กำกับดูแลอย่างเข็มงวดโดยธนาคารกลาง กระทรวงการคลังอาจปรับข้อเสนอของกองทุนการเงินระหว่างประเทศในภาพที่แนบมาเพื่อ เพื่อร่วมรับความเสี่ยงในรูปแบบต่างๆ กับสถาบันการเงินเอกชนและลูกหนี้ เช่นการถือครองสินทรัพย์ที่เป็นหลักประกันหากเกิดความเสียหาย เมื่อธุรกิจปฎิเสธการชำระหนี้สินตามกำหนด

          ปัจจุบันกลไกการประกันสินเชื่อของธุรกิจขนาดกลาง-ย่อม แม้จะมีโครงสร้างในกรอบกระทรวงการคลังที่ร่วมเสี่ยงได้ แต่อาจยังมีขอบเขตจำกัดเนื่องจากการอัดฉีดเงินทุนหมุนเวียนจากรัฐบาลกลางสู่ภาคเอกชนตรงไม่ใช่สิ่งที่ควรทำในสภาวะปรกติ อย่างไรก็ดี สถานการณ์โควิด๑๙ กลไก การร่วมเสี่ยงนี้  การจัดตั้ง กลไกขับเคลื่อนเฉาะกิจ (Special Purpose Vehicle) ที่ไม่ใช่หน่วยราชการ ไม่ใช่หน่วยนโยบาย  มีกฎหมายคุ้มครอง การตัดหนี้เสีย (Write-off) คุ้มครองความบริสุทธิ์ผู้ปฏิบัติ  หากร่วมอนุมัติการปล่อยสินเชื่อสู่ธุรกิจ

          ในการนี้จำเป็นต้องประมาณการขนาดของทุนที่จะต้องอัดฉีดเข้าไปสู่ระบบการประกันความเสี่ยง (ตามมาตรการทางการคลัง) เสริมสภาพคล่องเพื่อรักษาการจ้างแรงงานของสถานประกอบการขนาดกลาง-ย่อม สถานบริการด้านการท่องเที่ยวและการให้บริการด้านต่างๆที่กำลังขาดสภาพคล่องอย่างหนัก ร่วมกับการอัดฉีดจากมาตรการทางการเงินของธนาคารแห่งประเทศไทย

         ภาพที่ ๖ กลไกการร่วมเสี่ยงในการผลักดันสภาพคล่องเพื่อธุระกิจฯ (Cash flow)จากระบบร่วมเสี่ยงจากด้านการคลังของรัฐบาล (Equity investment) ร่วมกับกลไกของธนาคารกลาง (Central bank funding) ผ่านตัวกลาง ขับเคลื่อนเฉพาะกิจ (Special Purpose Vehicle)

๖. ฟ้าหลังฝน

          ทีมเศรษฐกิจที่มีความรู้ความสามารถ คงต้องทำการ ๑) ประมาณการขนาดจำนวนหนี้เงินทุนกู้ยืมที่เหมาะสม ๒) บริหารภาพรวมเศรษฐกิจมหภาคโดยการลงทุนภาครัฐสร้างการจ้างงานในเมือง-ชนบท อย่างน้อย ๑.๐ ล้านล้านบาท เพื่อปรับโครงสร้างการผลิตการเกษตร เป็นฐานสู่การเป็นแหล่งอาหารของโลก พร้อมๆกับการจ้างงานในภาคเมืองสำหรับโครงสร้างพื้นฐานฯ 

           ๓) รัฐบาลกู้เงินเพื่อพยุงเศรษฐกิจรายสาขา โดยเฉพาะการบริการภายในประเทศ และการบริการที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว ที่หดตัวอย่างรุนแรง ๔) กระทรวงการคลังนำเครื่องมือทางนโยบายร่วมความเสี่ยงในการปล่อยเครดิตของธนาคารพาณิชย์ เพื่อสนับสนุนสภาพคล่องธุรกิจขนาดกลาง-ย่อม โดยใช้เงินทุนจากการกู้ยืม อย่างน้อย ๔๐๐,๐๐๐ ล้านบาท

             ๕) สร้างระบบตลาดบ้านมือสองเพื่อซึมซับอุปทานส่วนเกินของบ้านที่อยู่อาศัยเพื่อครัวเรือนระดับรายได้น้อย-กลาง โดยการหาผู้ที่มีเงินออมและต้องการที่อยู่อาศัย ในราคาทุน เพื่อเคลียร์ระบบอุปสงค์ส่วนเกิน (ด้านผู้มีรายได้น้อย) กับอุปทานที่เหลือตกค้างส่วนเกินจากโควิด๑๙ โดยการจัดสรรให้ผู้มีรายได้น้อยทั้งประเทศ ที่เป็นผู้สูงอายุ  เป็นนโยบายประชากรที่ต้องดำเนินการดูแลผู้สูงอายุที่มีรายได้น้อยอยู่แล้ว ผลได้คือการรักษาเสถียรภาพตลาดอสังหาริมทรัพย์ ราคาถูก ที่ไม่เป็นการแทรกแซงตลาดบ้านราคา กลาง-สูงของเอกชน  

            กระทรวงการคลัง ออก พ.ร.บ. การออมเพื่อการประกันการผ่อนชำระสำหรับอยู่อาศัยตลอดช่วงอายุขัย (Life-cycle Saving Policy for Life-long Housing Affordability) เพื่อส่งเสริมให้มีการวางแผนการซื้อ-ขายบ้านที่อยู่อาศัยให้เหมาะสมกับ รายได้และวงจรชีวิต (Income and life-cycle model)  ในการนี้ไม่ต้องใช้เงินกู้เฉพาะกิจเพื่อโควิด๑๙ เป็นหลัก แต่สามารถ ระดมทุน จากระบบการออมเพื่อการประกันชีวิต ในตลาดการประกันโดยครัวเรือนและเอกชนที่เป็นผู้ประกอบการ ในอุตสาหกรรมการประกัยชีวิต-ประกันภัย เพียงแต่รัฐฯต้องใช้เงินกู้โควิด๑๙ หนุนการประกันความเสี่ยงในการกู้ยืมของผู้มีรายได้ในชั้น รายได้ น้อย-กลาง (Income quintile 1 and 2)  ที่เข้าไม่ถึงสินเชื่อฯ ในระยะยาว และสามาระเปลี่ยนที่อยู่อาศัย ณ ระดับชั้น รายได้-ชั้นอายุ (income class – age cohort )   พ.ร.บ. การออมที่เสนอในรายงานนี้จะเป็นกรอบของการเกิดของตลาดบ้านมือสองที่จะส่งเสริมการถือครองที่อยู่อาศัยของคนรายได้น้อย-กลาง  ตามชั้นอายุ-รายได้ของผู้ออม (หัวหน้าครัวเรือน)  จะทำให้ตลาดบ้านทั้งที่สร้างใหม่และมือสองมีเสถียรภาพมากขึ้นกว่าปัจจุบัน

        การฟื้นฟูประเทศต้องการ “ทีมเศรษฐกิจ” ที่มีความรู้ความสามารถเกินกว่าการบริหาร พ.ร.ก. ฉุกเฉิน ด้านสุขภาพ ให้ปลอดจากโควิด๑๙  เพราะประเทศไทยกำลังสู้กับภัยที่ รัฐบาลทหาร-ตำรวจไม่สามารถสู้ได้ในเชิงอำนาจปกครอง-กฎหมายหรืออาวุธ หากแต่ต้องใช้ศาสตร์และศิลปที่เป็นมืออาชีพ เชื่อว่า รัฐบาลปัจจุบันไม่ใช่ทีมที่เหมาะสมตามมาตรฐานนี้ การที่ท่านนายกรัฐมนตรีประสบความสำเร็จด้านการหยุดโรคระบาดโควิด๑๙ ได้ไม่มากก็น้อย  น่าจะถึงเวลาที่ ฯพณฯ เปิดโอกาสให้ ผู้เชี่ยวชาญเศรษฐกิจ-มหภาค การเงิน ธุรกิจรายสาขา  รัฐสภาและ ประชาชนในวงกว้าง ฯลฯ เข้ามาร่วมกำหนดชะตากรรมประเทศด้วยกันต่อไป.   

                                           -จบ-

[1] ผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติภายในประเทศเบื้องต้นในราคาปัจจุบัน (๑๖.๑๓ ล้านล้านบาท ณ ปี ๒๕๑๘ (ล่าสุด จากบัญชีประชาชาติ สศช ๒๐๑๘  https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=10074&filename=ni_page     หน้า ๙๔ ประกอบด้วยการบริโภค (๘.๐ ล้านๆ บาท ร้อยละ ๔๙.๑ ของการรายจ่ายประชาชาติเท่ากับผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติฯ)  การลงทุน (๓.๗ ล้านๆ บาท)  การส่งสินค้าออกสุทธิ (การส่งออก ๑๐.๖ ล้านๆบาท   หักด้วยการนำเข้า ๙.๑ ล้านๆบาท) สินค้าและบริการ การใช้จ่ายของรัฐบาลกลาง (๒.๖๔ ล้านๆบาท)  และการเปลี่ยนแปลงสินค้าคงคลัง

[2] การบริโภคลดลงร้อยละ ๕๐ อิงจากนัยของการประมาณการโดยองค์ระหว่างประเทศ ในปี ๒๐๒๐ หากใช้ยอดการบริโภคในภาวะก่อนวิกฤตเศรษฐกิจในประเทศ (ปี ๒๐๑๙ ) ของปี ๒๐๑๘ เป็นฐานเพราะเป็นปีปรกติก่อนโควิทและวิกฤตเศรษฐกิจไทย  สมมุติว่าการใช้จ่ายอื่นๆที่เป็นองค์ประกอบรายจ่ายประชาชาติ (เท่ากับผลิตภัณฑ์มวลรวมฯ)  ไม่เปลี่ยนแปลง